Он лев,кран,стол,гриб,лист,телефон,вопрос,глаз,друг,случай,ребенок,вид,конец,город

она роза,батарея,пчела,ночь,комната,мышь,работа,страна,голова,система

оно солнце,яйцо,сердце,окно,слово,лицо,место,отношение

Հայաստանը լեռնային և քարքարոտ երկիր է, որն իր բարձր դիրքի շնորհիվ հարուստ է ջրի պաշարներով։ Երկրի տարածքի 4,7%-ը կազմում է ջուրը։ Հայաստանը հաճախ անվանում են <<գետերի և լճերի երկիր>>։ Այսօր Հայաստանում կա ավելի քան 9,480 գետ և գետակ՝ 180 հազար կմ ընդհանուր երկարությամբ:

Մեր երկրի գետերը հանդիսանում են Արաքսի և Կուրի վտակները։ Հայաստանի բոլոր գետերն ունեն շատ արագ ու բուռն հոսք: Այդ իսկ պատճառով, հին ժամանակներում Հայաստանը կոչում էին «Նաիրի», որը նշանակում է «արագ հոսող ջրերի երկիր»: 

Երկրի գետերը սնվում են ստորգետնյա, հալոցքային և անձրևային ջրերից։ Թեև դրանք հիմնականում փոքր գետեր են, սակայն շատ մեծ է դրանց նշանակությունը երկրի տնտեսության համար։

Հայաստանը լեռնային և քարքարոտ երկիր է, որն իր բարձր դիրքի շնորհիվ հարուստ է ջրի պաշարներով։ Երկրի տարածքի 4,7%-ը կազմում է ջուրը։ Հայաստանը հաճախ անվանում են <<գետերի և լճերի երկիր>>։ Այսօր Հայաստանում կա ավելի քան 9,480 գետ և գետակ՝ 180 հազար կմ ընդհանուր երկարությամբ:

Մեր երկրի գետերը հանդիսանում են Արաքսի և Կուրի վտակները։ Հայաստանի բոլոր գետերն ունեն շատ արագ ու բուռն հոսք: Այդ իսկ պատճառով, հին ժամանակներում Հայաստանը կոչում էին «Նաիրի», որը նշանակում է «արագ հոսող ջրերի երկիր»: 

Երկրի գետերը սնվում են ստորգետնյա, հալոցքային և անձրևային ջրերից։ Թեև դրանք հիմնականում փոքր գետեր են, սակայն շատ մեծ է դրանց նշանակությունը երկրի տնտեսության համար։

Հայաստանի ջրագրական քարտեզ

Հայաստանի գետերի խնդիրները

Հայաստանի գետերի հիմնական խնդիրներն են`

• Ջրային ռեսուրսի նվազում
• Ջրային ռեսուրսի հյուծում` ծանրաբեռնվածություն հիդրոէլեկտրակայաններով
• Գետերի աղտոտվածություն
• Գետային ձկնաշխարհի կորուստ

Հայաստանի գետերը

Արաքս։ Մայր Արաքսը Հայաստանով անցնող ամենախոշոր և ամենաերկար գետն է, որի մասին հիշատակություն կա նաև Աստվածաշնչում: Արաքսը հոսում է Հայկական լեռնաշխարհի ամբողջ տարածքում և թափվում է Կասպից ծով: Գետի կենդանական աշխարհը շատ հարուստ է. այստեղից է, օրինակ, իշխան ձուկը, որն անկրկնելի համ ունի՝ հռչակված ողջ աշխարհով։ Ներկայիս Հայաստանի տարածքով Արաքսը ձգվում է 158 կիլոմետր, բայց նրա ընդհանուր երկարությունն է 1072 կիլոմետր։

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Օվկիանոսները չորսն են՝ Ատլանտյան, Խաղաղ, Սառուցյալ և Հյուսիսային օվկիանոսները: Ամենամեծը   Խաղաղ  օվկիանոսն է:

Ամենափոքրն ու ամենածանծաղը Սառուցյալ օվկիա­նոսն է:

Սահարան  աշխարհի ամենամեծ անապատն է:

Նեղոս  աշխարհի ամենաերկար գետն է:

Օվկիանոսների ջրերով շրջապատված ընդարձակ ցամաքները կոչ­վում են մայրցամաքներ: Մայրցամաքները վեցն են՝ Աֆրիկա, Ատարկտիդա, Եվրասիա, Հյուսիսային ամերիկա, Հարաֆային ամերիկա, Ավստրալիա: Ամենամեծը Եվրասիա է:  Միակ մայրցամաքը, որը ծածկ­ված է հսկա սառույցի շերտով,  Ատարկտիդա է։ Այստեղ մշտական բնակիչներ չկան: Իսկ ամենափոքր մայրցամաքը Ավստրալիան է:

1․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 2սմ է, մյուսը` 6սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը: P=(2+6)x2 P=16

2․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա մակերեսը 2400 սմ²  է, իսկ կողմերից մեկը՝ 30սմ։ 2400:30=80 P=80×4 P=320

3․ Ուղղանկյան լայնությունը 14 մ է, իսկ երկարությունը լայնությունից մեծ է 5 մ-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյան մակերեսը։ 14+5=19 S=14×19 S=266

4. Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 36 սմ է։ P=36×2=72

Ավստրալիան միակ մայրցամաքն է, որի ողջ տարածքը պատկանում է մեկ պետության։ Այստեղ են բնակվում պարկավորները՝ կաթնասունները, որոնք իրենց ձագուկներին պահում են փորի վրայի պարկում։ Թռչուններից ամենամեծը էմու ջայլամն է, ամենագեղեցիկը՝ դրախտահավը։ Ավստրալիայի արևելյան ափի երկայնքով ձգվող Մեծ արգելախութն աշխարհի ամենամեծ կորալյան խութն է։

Այս տարածաշրջանը ներառում է Ավստիալիան, Նոր Զելանդիան, Պապուա Նոր Գվինեան և հազարավոր կղզիներ, որոնք ձգվում են Խաղաղ օվկիանոսում: Սա աշխարհի ամենանոսր բնակեցված շրջաններից է: Որոշ երկրներ կազմված են հարյուրավոր կղզիներից:

Զարմանալի փաստեր

Ամբողջ տարածքը պատկանում է 1 պետության:

Մեծ արգելախութը աշխարհի ամենամեծ կորալյան խութն է:

Ուլուրուն ամենամեծ մերկ ժայռաբեկորն է:

Պապուա Նոր Գվինեայում ապրում են 700 ցեղեր:

Բնիկներն Ավստրալիա են եկել 40.000 տարի առաջ:

1. Գրի՛ր թիվ, որն ունի

8 հարյուրյակ, 0 տասնյակ, 9 միավոր, 6 հազարյակ6809

2.  Ո՞ր թիվն է համապատասխանում 9հազ․+6տ․ +1մ․ կարգային գումարելիների գումարին։ 9061
3.  Կարգային միավորների գումարը գրի՛ր թվի տեսքով

5‧100000+4‧10000+3‧1000+8‧100+7‧10+2‧1= 543.872

•  Թվերը դասավորել նվազման կարգով։

648, 478, 1584, 158647  158647,1584, 648,478

•  Թվերը դասավորել աճման կարգով։

147, 14, 1854, 256478, 147651 14,147,1854,147.651,256.478

• Արան 9 տարեկան է,պապիկը 6անգամ մեծ է  Արայից։ Քանի տարով է պապիկը մեծ Արայից։ 9×6=54 54-9=45

• Հաշվիր

7632+923=8555

82115-19985=62130

721×37=26677

561×12=6732

3952:16=247

2496 :48=52

• Կատարիր մնացորդով բաժանում

2569:15=171(2մն)

9.  Հաշվի՛ր 8 սմ կողմով քառակուսու պարագիծը և մակերեսը։P=8×4 P=32 S=8×8 S=68

10. Արտահայտիր նշված միավորով

8մ=800   սմ

60դմ =6  մ

4 ժ13ր  =253  ր

5տ 7ց 234կգ  =5934  կգ

24ց =2.400.000  գ

Մեծությամբ 5-րդն է: Գրեթե ամբողջությամբ սառցապատ է: Այստեղ պետություններ չկան: Ամենացուրտ և քամոտ մայրցամաքն է: Հարավային բևեռը Անտարկտիդայում է, իսկ հյուսիսայինը՝ Արկտիկայում: Դրանք երկրագնդի հակադիր կողմերում են:

Անտարկտիդան մեր մոլորակի` մեծությամբ հինգերորդ մայրցամաքն է: Գտնվում է Երկրագնդի ծայր հարավում և ամբողջովին սառցապատ է: Ողողվում է Ատլանտյան օվկիանոսի, Հնդկական օվկիանոսի և Խաղաղ օվկիանոսի ջրերով, որոնք մշտապես ծածկված են լողացող սառցալեռներով (այսբերգներով): Անտարկտիդան և նրա շուրջը գտնվող օվկիանոսային հատվածները միասին, մինչև Հարավային բևեռային շրջանը, կոչվում են Անտարկտիկա (հունարեն «անտի»՝ հակառակ, և Արկտիկա բառերից):

Անտարկտիդան մյուս մայրցամաքներից շատ ավելի ուշ է հայտնաբերվել: Մինչև XIX դարի սկիզբը Եվրոպայի ծովագնացները Երկրի հարավային բևեռամերձ շրջանները հետազոտելու բազմաթիվ անհաջող փորձեր էին կատարել:
Անտարկտիդան ծածկված է 3 կմ հաստությամբ սառույցով։ Այստեղ բուսականություն չկա, դրա համար էլ Անտարկտիդայում բնակվող կենդանիները սնվում են ծովային բույսերով և կենդանիներով։

Զարմանալի փաստեր
Կա միայն 2 եղանակ՝ շատ կարճ ամառ և շատ երկար ձմեռ:
Ծածկված է 3 կմ հաստությամբ սառույցի շերտով:
Մշտական բնակչություն, պաշտոնական լեզու չկա:

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 3 սմ է, մյուսը` 7սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ P=(3+7)x2 P=20 S=7×3 S=21

2․Ուղղանկյան կողմերից մեկը 5 սմ է, մյուսը` 9սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ P=(5+9)x2 P=28 S=5×9 S=45

3․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 25 սմ է, մյուսը` 18սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ P=(25+18)x2 P=43 S=25×18 P=450

4․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա մակերեսը 3600 սմ²  է, իսկ կողմերից մեկը՝ 40սմ։ 3600:40=90 P=(40+90)x2 P=260

5. Ուղղանկյան լայնությունը 23 մ է, իսկ երկարությունը լայնությունից մեծ է 7 մ-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյան մակերեսը։ 23+7=30 S=23×30 S=690

Ի՞նչն եմ սիրում կրթահամալիրում: Ես սիրում եմ այն վոր մեր դպրոցում աշխատում են համակարքիչներով այս դպրոցում կա լիքը բնություն մյուս դպրոցները մյուս դպրոցների նման չեն։

Հաշվել, թե՞ ընտանիքում քանի սեբաստացի կա: Մեր ընտանիքում կա երկու սեբաստացի ես և եղբայրս։

Ո՞վ է Մխիթար Սեբաստացին

Մխիթար Սեբաստացի

Մխիթար Սեբաստացին գիտնական էր, մշակութային և եկեղեցական գործիչ, Մխիթարյան միաբանության հիմնադիրը: Ծնվել է Սեբաստիա քաղաքում 1676թ.-ի փետրվարի 17-ին և, ի պատիվ մանուկ Քրիստոսի կնքվել Մանուկ անունով։

1685-1691թթ. սովորել է Սեբաստիայի Սբ. Նշան վանքում, որտեղ էլ Մխիթար անունով սարկավագ է օծվել։ Դեռ վաղ տարիքում մտադրվել է հիմնել կրոնական միաբանություն հայ ժողովրդի հոգևոր և իմացական կարիքները հոգալու համար:1692թ. Մխիթարն այցելել է Սբ. Էջմիածին, հետո անցել Սևանա կղզի, ուր նրան հայտնվել է Աստվածամոր տեսիլքը։ Տեսիլքի ազդեցության տակ ամրապնդվել է միաբանություն հիմնելու որոշումը: 1703թ. մեկնել է վենետիկյան իշխանությանը ենթարկվող Մորեա թերակղզի և միաբանության վայր ընտրել Վենետիկին ենթակա Մեթոն բերդաքաղաքը:  Այստեղ էլ ստանալով Պապի աջակցությունը՝ հիմնել է Սուրբ Անտոն Աբբայի միաբանությունը («Մխիթարյան» է կոչվել Մխիթար Սեբաստացու մահից հետո՝ 1749թ.-ից)։ Խուսափելով թուրքական առաջիկա հարձակումից`   Մխիթար Սեբաստացու միաբանությունը 1715թ. տեղափոխվել է Վենետիկ: 1717թ. Վենետիկյան Սենատը Սուրբ Ղազար կղզին անժամկետ հանձնել է Մխիթարին և իր միաբաններին։ Այստեղ Մխիթար Սեբաստացին իր գծագրերով կառուցել է վանք, եկեղեցի և օժանդակ շինություններ: Համառ ու հետևողական գործունեություն է ծավալել`   պատրաստելու միաբանական այնպիսի գործիչներ, որոնք ընդունակ լինեն լուսավորություն տարածել հայ ժողովրդի լայն խավերի մեջ: Միաբանությունը 1772թ. երկփեղկվել է, և միաբանների մի խումբ 1811թ. հաստատվել է Վիեննայում: Մխիթարյան միաբանության երկու ճյուղերն էլ հրատարակել են բազմաթիվ հայագիտական աշխատություններ և հիմնել կրթարաններ։ Վենետիկի Մխիթարյանների տնօրինության տակ մինչև այսօր գործում է Սամվել-Մուրադյան վարժարանը (Ֆրանսիա), Մուրադ-Ռափայելյան վարժարանը (Իտալիա), Բուենոս-Այրեսի և Հալեպի Մխիթարյան վարժարանները: